Καινοτόμες διδακτικές πρακτικές στο μάθημα της Μουσικής
Κατασκευές Αυτοσχέδιων Μουσικών Οργάνων από ολόκληρο τον Κόσμο
Εδώ και αρκετά χρόνια ο σύλλογος καθηγητών του 1ου Γυμνασίου Περιστερίου έχει υιοθετήσει καινοτόμες διδασκαλίες, ώστε η μάθηση να είναι πηγή χαράς και όχι εξαναγκασμού.
Ειδικά έπειτα από δύο δύσκολα χρόνια εγκλεισμού, λόγω πανδημίας, ήταν επιτακτική η ανάγκη- τουλάχιστον όσον αφορά στο μάθημα της Μουσικής - να μην αρκεστούμε στις νότες και στα πεντάγραμμα, αλλά να δώσουμε κίνητρο στα παιδιά να κατασκευάσουν τα ίδια Μουσικά Όργανα να νοιώσουν τη χαρά της δημιουργίας.
Ήδη από τους πρωτόγονους πολιτισμούς, οι άνθρωποι προσπαθούσαν να παράγουν ήχους χρησιμοποιώντας αντικείμενα που βρίσκονταν στην Φύση, όπως πέτρες και ξύλα, αποξηραμένους καρπούς, όστρακα κ.λπ. και αργότερα χρηστικά αντικείμενα, όπως οικιακά σκεύη, δόρατα και ασπίδες. Στην Ελληνική Μουσική Παράδοση, αντικείμενα καθημερινής χρήσης, όπως τα κουτάλια, το κομπολόι, τα κρασοπότηρα, τα κουδουνάκια, ακόμα και η τσατσάρα, με ή χωρίς παρουσία Μουσικών Οργάνων, αποκτούσαν μουσική υπόσταση συνοδεύοντας τον χορό και το τραγούδι.
Για πρώτη φορά η Coleman στο βιβλίο που εξέδωσε το μακρινό 1922, αναλύει τα οφέλη που αποκομίζουν τα παιδιά από την κατασκευή Μουσικών Οργάνων, ενώ μόλις 5 χρόνια αργότερα, το 1927, η Σχολή Guentherschule προέτρεπε τα παιδιά όχι μόνο να κατασκευάζουν αυτοσχέδια Μουσικά Όργανα, αλλά και να τα χρησιμοποιούν σε μουσικοκινητικά παιχνίδια.
Σήμερα, στο φημισμένο Ινστιτούτο CarlOrff στην Αυστρία, οι κατασκευές διδάσκονται στα βασικά μαθήματα. Όσον αφορά στην εφαρμογή της διδασκαλίας αυτής στο 1ο Γυμνάσιο Περιστερίου διαπιστώσαμε τα ακόλουθα:
$ · Με την κατασκευή μουσικών οργάνων αναπτύχθηκαν σχέσεις μεταξύ των μαθητών, καθώς πρόκειται για ομαδική εργασία.
$ · Έκπληξη αποτέλεσε πολλές φορές το γεγονός ότι παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες ή μειωμένη απόδοση όχι μόνο επέδειξαν εξαιρετικές κατασκευαστικές ικανότητες, αλλά ανέλαβαν ηγετικό ρόλο καθοδηγώντας την ομάδα.
$ · Η εμπλοκή του οικογενειακού περιβάλλοντος υπήρξε καθολική, καθώς εκμεταλλευτήκαμε τα επαγγέλματα των γονέων, ώστε να προμηθευτούμε <<άχρηστα> γι’ αυτούς υλικά, χρησιμότατα όμως για εμάς.
$ · Καταρρίφθηκαν τα στερεότυπα ότι η χρήση εργαλείων γίνεται αποκλειστικά από τα αγόρια, (καθώς χρησιμοποιήθηκαν από όλους) και ότι η καθαριότητα είναι γυναικεία δουλειά, (καθώς τα αγόρια μας καθάρισαν θρανία – έπλυναν πινέλα κ.λπ.).
$ · Έγινε αλληλεπίδραση με άλλα μαθήματα, διότι για κάθε Μουσικό Όργανο που κατασκευάσαμε χρησιμοποιήθηκε ο χάρτης, έγινε αναφορά στη χώρα προέλευσης με κάθε λεπτομέρεια Γεωγραφική, αλλά πραγματοποιήθηκαν και εκτενείς αναφορές στα Ιστορικά και Μουσικά χαρακτηριστικά της χώρας αυτής. Χρησιμοποιήθηκαν μαθηματικά, προκειμένου να τηρηθούν σωστά οι αναλογίες, ενώ υπήρξε συνεργασία με την καθηγήτρια των Εικαστικών για την διακόσμηση των κατασκευών.
$ · Τέλος, τα παιδιά πήραν ένα σπουδαίο <<Περιβαλλοντικό Μάθημα>>, καθώς τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν βγήκαν κυριολεκτικά από τον <<κάδο ανακύκλωσης>.
Η υπεύθυνη καθηγήτρια
Αλιφέρη Πολυτίμη